Generieke korting van de baan en andere aankondigingen passend onderwijs

Op 24 april 2025 verzond de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een Kamerbrief met enkele aankondigingen en voortgangsrapportages. Wij lichten verschillende van deze onderwerpen uit. De hele Kamerbrief is hier te lezen.

De generieke korting voor samenwerkingsverbanden is definitief van de baan. Eerder publiceerden wij dit bericht over de uitspraak van de rechtbank Midden-Nederland. De Staatssecretaris geeft nu aan dat alle samenwerkingsverbanden in Nederland zullen worden gecompenseerd, omdat de kortingsmaatregel onrechtmatig was. Ook samenwerkingsverbanden die niet in bezwaar en beroep zijn gegaan, worden gecompenseerd.

Er is op basis van werk door de AOb en Ouders en Onderwijs een voorstel gedaan voor een landelijke norm voor (1) lees- en spellingsproblemen/dyslexie,(2) (hoog)begaafdheid en (3) taak/werkgedrag. Dit voorstel zou in 2026 moeten leiden ten aanzien van deze drie gebieden. In 2027 zou een voorstel gereed moeten zijn om tot een landelijke norm te komen ten aanzien van basisondersteuning in algemene zin. In het kader van uniformering is eveneens een landelijk format voor toelaatbaarheidsverklaringen aangekondigd.

Het wetsvoorstel om tot onafhankelijk intern toezicht binnen samenwerkingsverbanden te komen wordt (nu echt?) in de zomer voor consultatie gepubliceerd. Veel samenwerkingsverbanden lopen al op deze ontwikkeling vooruit, nu deze al jaren geleden is aangekondigd. Er zijn nog steeds verschillende vormen van governance mogelijk, maar er tekent zich een duidelijke ontwikkeling af waarin gekozen wordt voor een onafhankelijke raad van toezicht en een apart gremium (met bevoegdheden) waarin zeggenschap en eigenaarschap van schoolbesturen vorm krijgt. In de Kamerbrief wordt erop gehint dat directeur-bestuurders van samenwerkingsverbanden ook moeten voldoen aan de aangekondigde en nog uit te werken wettelijke eisen voor onderwijsbestuurders. Samenwerkingsverbanden worden daarmee (nog) nadrukkelijker als eigenstandige onderwijsorganisaties gepositioneerd.

Eind dit jaar wordt een wetsvoorstel gepubliceerd waarin verschillende ervaringen met afwijkingen van regelgeving een plek krijgen. Simpel gezegd hebben in de afgelopen periode verschillende experimenten plaatsgevonden waarmee kon worden afgeweken van de voorgeschreven onderwijstijd, inschrijvingseisen of bestedingsvoorwaarden. Een deel van die experimentele afwijkingen wordt binnenkort vertaald naar wetgeving.Er wordt een herziening van de regio-indeling van samenwerkingsverbanden voorbereid, in samenwerking met vereniging ONSwv. Doel is onder meer om beter aansluiting te zoeken met jeugdhulpregio’s en om samenwerkingsverbanden voor basis én voortgezet onderwijs mogelijk te maken (een vorm van samenwerking die nu nog grotendeels wordt belemmerd door wet- en regelgeving).